Powołanie na świadka w sprawie sądowej wiąże się z prawami i obowiązkami, o których warto wiedzieć. Prawa i obowiązki świadka w sprawach karnych i cywilnych są nieco inne. Poniżej opisano prawa i obowiązki świadka w procesach cywilnych.
Podstawowym obowiązkiem świadka jest stawienie się we wskazanym miejscu i czasie oraz złożenie zeznań. Nieobecność świadka wiązać się może dla niego z różnymi konsekwencjami. Nierzadko niestawiennictwo kończy się dla świadka ukaraniem go karą grzywny, której wysokość może wynosić nawet 10 000,00 zł. Sad może także zadecydować o doprowadzeniu świadka do sądu przez policję.
Z tego względu jeśli wiemy, że z jakiś powodów nie będziemy mogli stawić się w sądzie, należy sąd jak najszybciej o tym fakcie powiadomić. Najlepiej jest to zrobić w formie pisma, ale w sytuacjach nagłych wystarczy nawet telefon do sekretariatu wydziału. Jeśli sąd uzna wskazane przez nas przyczyny nieobecności za usprawiedliwione, to wyznaczy kolejny termin naszego przesłuchania.
Kiedy już dojdzie do naszego przesłuchania musimy pamiętać, że naszym drugim podstawowym obowiązkiem jest obowiązek mówienia prawdy. Sąd pouczy nas o tym obowiązku, może również odebrać od nas uroczyste przyrzeczenie. Składanie fałszywych zeznań jest przestępstwem zagrożonym obecnie karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Składając zeznania nie należy się denerwować. Odbieranie zeznań od świadków jest normalną czynnością w wielu rodzajach spraw sądowych. Z kolei kiedy jesteśmy zdenerwowani łatwo jest pewne rzeczy pomylić albo zapomnieć.
Zeznając w sądzie należy opowiedzieć wszystko, co wiemy na dany temat. Jeśli nasze zeznania będą odbiegać od przedmiotu procesu, to sąd zwróci nam na to uwagę. Z kolei jeśli my czegoś nie pamiętamy lub nie jesteśmy już pewni co do przebiegu jakiejś sytuacji, to powinniśmy to powiedzieć sądowi.
Należy również pamiętać, że sąd może nas pytać nie tylko o rzeczy, których byliśmy osobistym świadkami, ale również o to, co od kogoś słyszeliśmy. Stąd też nawet jeśli nie byliśmy obecni przy jakichś sytuacjach, o które może się pytać sąd lub pełnomocnicy stron, ale o tych sytuacjach wiemy od innych osób, to również należy o takich sytuacjach opowiedzieć.
